Estoński organ regulacyjny ds. prania brudnych pieniędzy zwrócił uwagę na szereg problemów, które wykrył w lokalnych firmach kryptograficznych.
Prawie 400 dostawców usług w zakresie aktywów wirtualnych (VASPS) dobrowolnie zamknęło działalność lub cofnięto im zezwolenia w Estonii po niedawno wprowadzonych przez rząd ulepszonych przepisach dotyczących zapobiegania finansowaniu terroryzmu i przeciwdziałania praniu pieniędzy (AML), które weszły w życie w marcu 2023 r. Znowelizowane przepisy rozszerzyły określony zakres VASP, wymagały od firm posiadania uzasadnionych powiązań z Estonią, zwiększyły opłaty licencyjne oraz wymogi w zakresie sprawozdawczości kapitałowej i informacyjnej, a także wprowadziły zasadę podróży grupy zadaniowej ds. działań finansowych.
Zgodnie z oświadczeniem estońskiej jednostki analityki finansowej z dnia 8 maja 2023 r., poprawka do przepisów AML z 15 marca spowodowała dobrowolne zamknięcie prawie 200 krajowych dostawców usług kryptograficznych. Z kolei około 189 podmiotom cofnięto wydane wcześiej zezwolenia na prowadzenie działalności ze względu na to, że działały „niezgodnie z obowiązującymi wymaganiami”.
– Biorąc pod uwagę dokumenty przedłożone przez usługodawców, którzy utracili uprawnienia, sposób ich działania oraz związane z tym zagrożenia, można stwierdzić, że reakcja ustawodawcy w zakresie zmian w ustawie oraz czynności kontrolne zarówno przed, jak i po zmiany były istotne – zauważył Matis Mäeker, dyrektor jednostki analityki finansowej – Podczas procesu odnawiania uprawnień byliśmy świadkami sytuacji, które zaskoczyłyby każdego przełożonego – dodał.
Z danych podmiotu wynika, że po dokonaniu gruntownego przeglądu na dzień 1 maja 2023 r. w Estonii zarejestrowanych było 100 aktywnych firm kryptograficznych. Jednostka analityki finansowej zwróciła uwagę na szereg ogólnych problemów, które wykryła w firmach, które siłą zamykała, w szczególności dotyczących wprowadzających w błąd informacji o firmach. Aby wymienić tylko kilka przykładów, niektóre firmy miały zarejestrowanych członków zarządu i kontakty firmowe bez wiedzy tych osób, podczas gdy inne firmy miały zapisane w księgach pewną liczbę osób, które sfałszowały doświadczenie zawodowe w swoich życiorysach.
Wiele wskazuje również na to, że część firm skopiowała od siebie identyczne biznesplany. Estoński organ regulacyjny uznał, że brakuje w nich „jakiejkolwiek logiki lub związku z Estonią”.
W ciągu ostatnich kilku lat Estonia podjęła przemyślane starania, aby uchwalić solidne przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy we wszystkich dziedzinach. Wynika to przede wszystkim z odkrycia w 2018 r., że za pośrednictwem estońskiego oddziału duńskiego megabanku Danske Bank wyprano nielegalny kapitał o wartości około 235 miliardów dolarów.
Trwająca wojna między Rosją a Ukrainą również miała wpływ na działania rządu, ponieważ Estonia naciskała na odcięcie dochodów wspierających rosyjską machinę wojenną i ochronę międzynarodowych systemów finansowych poprzez surowe przepisy dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy w ramach partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi. Innym czynnikiem, który prawdopodobnie przyczynił się do niedawno wzmocnionych przepisów AML, jest członkostwo w Unii Europejskiej, co oznacza, że już wkrótce kraj ten będzie musiał wdrożyć nadchodzące przepisy dotyczące rynków kryptowalut (MiCA), które mają wejść w życie na początku 2025 r. Przypomnijmy, że w ramach MiCA firmy kryptograficzne będą podlegać surowym wymogom w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i terroryzmowi.